ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΔΡΑΣΗΣ ΝΟΜΟΥ ΠΙΕΡΙΑΣ “Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ”
ΘΕΡΙΝΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΣΤΟΝ ΚΑΠΝΙΚΟ ΣΤΑΘΜΟ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ
“Έγκλημα χωρίς ναζισμό υπάρχει. Ναζισμός χωρίς έγκλημα δεν υπάρχει.”
Την Τρίτη 20 Ιουλίου 2021, στην καταπράσινη αυλή του Καπνικού Σταθμού Κατερίνης, προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ «Χρυσή Αυγή: Υπόθεση όλων μας», ένα ντοκιμαντέρ που ανήκει στον κόσμο και όχι στους δημιουργούς του.
Η προβολή του ντοκιμαντέρ της Ανζελίκ Κουρούνη στον Θερινό Κινηματογράφο του Καπνικού Σταθμού ήταν η παρθενική του σε κοινό μετά την παγκόσμια πρεμιέρα του στα τέλη του περασμένου μήνα στο πλαίσιο του 23ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Στο φεστιβάλ απέσπασε το Βραβείο ΕΡΤ, που ακούγεται ειρωνικό, αν αναλογιστεί κανείς ότι −όπως δήλωσε η δημιουργός του− η συνεργασία της με την Κρατική Τηλεόραση ήταν ανύπαρκτη.
Πριν την προβολή ο Ηλίας Τσολακίδης, ως εκπρόσωπος της Εθελοντικής Ομάδας Δράσης, καλωσόρισε τη σκηνοθέτιδα και τους συνεργάτες της στον Καπνικό Σταθμό Κατερίνης και τους ενημέρωσε για τις δράσεις της ομάδας σχετικά με το θέμα. Αμέσως μετά πήρε τον λόγο η κ. Κουρούνη, η οποία δήλωσε εντυπωσιασμένη από τον χώρο του Καπνικού Σταθμού λέγοντας: «έχουμε επισκεφτεί πάρα πολλούς χώρους ακτιβισμού σε όλον τον κόσμο, μα τέτοια ομορφιά και τόσο οργανωμένο χώρο δεν περιμέναμε να δούμε και δεν έχουμε δει. Η τιμή είναι δική μας να προβάλουμε απόψε εδώ, στον πανέμορφο Καπνικό Σταθμό Κατερίνης, το έργο μας».
Μετά την πρώτη της ταινία, «Χρυσή Αυγή: Προσωπική υπόθεση», που επίσης προβλήθηκε στην αυλή του Καπνικού Σταθμού τον περασμένο μήνα (30 Ιουνίου 2021), η Ανζελίκ Κουρούνη, ελληνίδα του εξωτερικού, σκηνοθέτιδα και ανταποκρίτρια στην Ελλάδα πολλών γαλλόφωνων Μέσων, μαζί με την ομάδα της, παρακολούθησε στενά τη δίκη της ναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης μέχρι την τελική απόφαση και παρουσιάζει την πορεία της Χρυσής Αυγής από την πολιτική εκτίναξη έως την αποκάλυψη και την κατάρρευση.
Βάζοντας την κάμερα στα ενδότερα της οργάνωσης και διερευνώντας τις υπόγειες σχέσεις της με φορείς επίσημων θεσμών, προειδοποίησε εγκαίρως, ταξίδεψε και βραβεύτηκε σε όλο τον κόσμο, η ταινία της έγινε σημαία στα ευρωπαϊκά αντιφασιστικά κινήματα, συμμετείχε σε 20 διεθνή φεστιβάλ και μέχρι τώρα έχει αποσπάσει 6 βραβεία.
Το ντοκιμαντέρ ξεκινάει με την παρουσίαση και σταδιακή εδραίωση της ιδεολογίας της Χρυσής Αυγής, τις τακτικές της διείσδυσής της στα λαϊκά στρώματα, τις μεθόδους χειραγώγησης των οπαδών της και την απροκάλυπτη δήλωση της σχέσης τους με τον ναζισμό (ρητορική, σύμβολα, χαιρετισμοί κ.ά). Παρουσιάζει την εξέλιξη της εγκληματικής τους δράσης, με την κλιμάκωση των επιθέσεων και των βιαιοπραγιών όχι μόνο σε αλλοδαπούς αλλά και σε Έλληνες, για να φτάσουν μέχρι την εν ψυχρώ δολοφονία του Παύλου Φύσσα, που θεωρήθηκε η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της κοινωνικής και πολιτικής ανοχής.
Στο ντοκιμαντέρ παρουσιάζεται το χρονικό της Δίκης της Χρυσής Αυγής, μιας δίκης που, σύμφωνα με την Ανζελίκ Κουρούνη, ίσως πρέπει να θεωρηθεί σημαντικότερη από τη Δίκη της Νυρεμβέργης, που ήταν στρατιωτική δίκη, καθώς με την καταδίκη εκλεγμένου κόμματος δημιουργείται νομικό προηγούμενο και σε άλλες χώρες που υποφέρουν από ακραία φασιστικά μορφώματα. Γιατί, όπως εξήγησε η σκηνοθέτιδα και στη συζήτηση που ακολούθησε μετά την προβολή, το φαινόμενο δεν είναι μόνο ελληνικό, αλλά απασχολεί και άλλες χώρες, όπως την Ιταλία, την Ισπανία, τη Γερμανία κλπ.
Ακούγονται κυρίως οι απόψεις της πολιτικής αγωγής στη δίκη, πρωταγωνιστεί η εμβληματική Μάγδα Φύσσα, αλλά η σκηνοθέτιδα παρουσιάζει τις απόψεις και ευρωπαίων, Ισπανών, Γάλλων, Ιταλών, πολιτικών και ακτιβιστών, στην προσπάθειά της να καταδείξει τις ευρωπαϊκές διαστάσεις του φαινομένου.
Το ντοκιμαντέρ είναι μοναδικό στο είδος του (κανείς άλλος δεν τόλμησε να καταπιαστεί με αυτό το θέμα) και πρωτότυπο. Ο στόχος των δημιουργών του είναι να χτίσουν ανάχωμα στη λαίλαπα του ναζισμού και του φασισμού. Δεν μένουν μόνο στην ιστορία της δίκης, αλλά θέλουν να προτείνουν τρόπους αντίστασης απέναντι σε αυτά τα φαινόμενα. Στόχος να μην ξεχαστούν ποτέ τα ονόματα των εγκληματιών, των θυμάτων τους, των συνηγόρων της πολιτικής αγωγής, γιατί η αντίσταση απέναντι στη Χρυσή Αυγή κι εν γένει απέναντι στον φασισμό είναι η γνώση της ιστορίας, της ένδοξης και της λιγότερο ένδοξης.
Στο ντοκιμαντέρ παραλληλίζεται η δίκη με την υπόθεση του Χάνς Λίττεν, κυρίως μέσα από τις δηλώσεις του συνήγορου της πολιτικής αγωγής Κώστα Παπαδάκη: Ο Λίττεν το 1931 θα βρεθεί ως συνήγορος πολιτικής αγωγής στο πλευρό δύο εργατών που έχουν μαχαιρωθεί από τέσσερις άνδρες των SA, των διαβόητων Ταγμάτων Εφόδου του Ναζιστικού Κόμματος. Όπως οι διάδοχοί τους σήμερα, οι ναζί κάνουν εκείνη την εποχή μια καμπάνια προκειμένου να παρουσιάσουν τη δράση τους ως δράση ενός νόμιμου πολιτικού κόμματος που δεν σχετίζεται με πράξεις βίας. Ο Λίττεν παρουσιάζει τη δράση των Ταγμάτων Εφόδου ως αναπόσπαστη από αυτή του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος. Επιμένει να κληθεί από το δικαστήριο για εξέταση ο ίδιος ο Αδόλφος Χίτλερ. Το δικαστήριο αποδέχεται και ο Λίττεν έχει απέναντί του τον αρχηγό των ναζί. Η εξέτασή του μένει ιστορική. Επί τρεις ώρες ο Λίττεν πιέζει τον Χίτλερ, τον οδηγεί σε λάθη και αντιφάσεις, τον εκνευρίζει. Το γεγονός αποκτά δημοσιότητα στη Γερμανία και γκρεμίζει την εικόνα του νόμιμου πολιτικού ηγέτη για τον Χίτλερ. Τα αποσπάσματα από την εξέταση του Χίτλερ από τον Λίττεν θυμίζουν ανατριχιαστικά τα επιχειρήματα που επιστρατεύουν σήμερα οι υπόδικοι Έλληνες απόγονοι του Αδόλφου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, νομίζει κανείς ότι διαβάζει πρακτικά από τη δίκη της Χρυσής Αυγής.
Μετά από την προβολή της ταινίας και την ενδιαφέρουσα συζήτηση με τους συντελεστές της Ανζελίκ Κουρούνη και Thomas Iacobi, που ήρθαν από την Αθήνα ειδικά γι’ αυτή την προβολή, όσοι βρεθήκαμε στην αυλή του Καπνικού καταφέραμε να κλείσουμε τη βραδιά μας με μια μεγάλη ικανοποίηση: για τη δικαίωση που έφερε η ετυμηγορία στη δίκη, για τη νίκη απέναντι στο φάντασμα του ναζισμού, για την εγρήγορση των πολιτών, για τις μεθόδους αντίστασης, για την αξία της δημοκρατίας και του κοινωνικού κράτους.
Δεν χρειάζεται όμως να επαναπαυτούμε. Ας έχουμε πάντα στον νου μας την αλληγορική ρήση του Καμύ για τον φασισμό, στην περίφημη «Πανούκλα» του: «Ο βάκιλος της πανούκλας ούτε πεθαίνει, ούτε εξαφανίζεται ποτέ. Επιβιώνει για δεκάδες χρόνια κρυμμένος σε έπιπλα και σε σεντόνια κι αθέατος περιμένει υπομονετικά στα δωμάτια και στα υπόγεια. Μέχρι τη μέρα που η πανούκλα θα ξυπνήσει τους αρουραίους της και θα τους στείλει να ψοφήσουν μέσα σε μιαν ευτυχισμένη πόλη».
Και για να μην ξυπνήσει ο βάκιλος του φασισμού και του ναζισμού χρειάζεται πολλαπλή αντίσταση: στην παιδεία, στην πολιτική, στη δικαιοσύνη, στη δημοσιογραφία…
Τελικά, ο κόσμος που παραβρέθηκε στην προβολή απέδειξε ότι είμαστε πολλοί αυτοί που είμαστε με τις μέλισσες κι όχι με τους λύκους, όπως έκλεισε την αγόρευσή του ο έτερος συνήγορος της πολιτικής αγωγής, Θανάσης Καμπαγιάννης.
